Vogels, vissen en veestapels: de landbouwrevolutie van het kustgebied Van het jager-verzamelaarsbestaan, naar een boerensamenleving

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Rond 5300 voor Chr. leert ons land de eerste boeren kennen. Zij vestigen zich in het zuiden van Limburg, waar het landschap uitermate geschikt is voor akkerbouw en veeteelt. Heel anders is de situatie in het waterrijke en drassige westen van ons land. Hier duurt het nog vele eeuwen voordat de eerste landbouw zich ontwikkelt. Er wonen wel al mensen in het gebied, al geruime tijd zelfs. En dat is niet verwonderlijk, want het kustgebied tussen de Rijn en Maas krioelt van de vogels, vissen en wilde gewassen. Er is in de natuurlijke omgeving genoeg om een succesvol leven op te bouwen en daardoor weinig reden om over te stappen op het boerenbestaan. Maar die situatie zal niet eeuwig duren.

In deze lezing gaat Jeroen van Zoolingen in op de voorzichtige omschakeling van het jager-verzamelaarsbestaan, naar dat van een boerensamenleving. Daarbij geldt de archeologisch goed onderzochte Haagse regio, met inmiddels bekende vindplaatsen als Schipluiden, Ypenburg, Wateringse Binnentuinen en Steynhof, als casus.

Schoonheidsideaal (m/v) en cosmetica in de Late Middeleeuwen

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Al sinds mensenheugenis streven mensen ernaar om er zo mooi mogelijk uit te zien. Om te voldoen aan het heersende schoonheidsideaal zijn er tegenwoordig duizenden middeltjes en methoden beschikbaar die ervoor moeten zorgen dat je er zo goed mogelijk uitziet. In de late Middeleeuwen was het niet veel anders.

Ook toen waren er al verschillende poeders, zalven en crèmes beschikbaar die het uiterlijk moesten helpen verbeteren, zowel voor mannen als vrouwen. In deze lezing maak je kennis met het schoonheidsideaal van de Late Middeleeuwen aan de hand van veel verschillende bronnen.

Hortus Populus Bodegraven, Romeinse soldatenbarak op een biologische pluk- en oogsttuin

Archeologiehuis Zuid-Holland bij Archeon

Vrijwilligers van de tuin rusten er tussen het tuinieren uit. Vrijdag- en zaterdagochtenden is hier een overdekte markt met biologisch geteelde groenten, bloemen en kruiden. Er worden workshops en evenementen gehouden die in het teken staan van duurzaamheid of de Romeinse cultuurhistorie.

Dat is het gebouw Cohortus op de gemeenschapstuin Hortus Populus in het Limespark van Bodegraven. Het is een replica van het in de Romeinse castella of Limesforten meest voorkomende gebouwtype, namelijk de manschaps- of soldatenbarak.

Architect Gert Jacob de Graaf neemt jullie mee in zijn ontwerp van hout en leem voor de tuin Hortus Populus in Bodegraven. Gaandeweg heeft de soldatenbarak gestalte gekregen door een - één dag in de week werkzaam - klein bouwteam van vrijwilligers, waarvan hij zelf deel uitmaakt. Inmiddels is het een plek geworden voor herbeleving van een stukje bijna 2000 jaar oude geschiedenis. Bovendien kan het duurzame gebouw ons iets vertellen over bouwen in de toekomst.

Workshop: Koken door de eeuwen heen Mon-Amy, Minutal Marinum of Galentijn totter vloten, lust u dat?

Museumpark Acheon Archeonlaan 1 Alphen a.d. Rijn

Over de workshop:
Zaterdag 29 maart is de vriendendag van Vrienden van Archeon. In de ochtend verzorgen Patricia Verbree en Archeonvrijwilligster Annette Geerlings een workshop koken.
De deelnemers gaan aan de slag met eenvoudige gerechten uit de Romeinse en middeleeuwse tijd en misschien ook nog wel in de prehistorie. We hebben 90 minuten de tijd en daarom houden we de gerechten eenvoudig. We bereiden kleine hapjes en koekjes die jullie ook kunnen proeven. Naast het koken en bakken is er ook de mogelijkheid om kennis en recepten uit te wisselen en boeken in te kijken.

Wijze les “Let op: soep die op het vuur staat, zal overkoken totdat je zout en vet aan de pan toevoegt. Dan kookt de soep niet meer.” Zomaar een tip van een Franse echtgenoot aan zijn jonge vrouw, beschreven in zijn 14e eeuwse boekje Ménagier de Paris! Jawel, nu al wat geleerd!

Algemene Leden Vergadering 29 maart 2025

Museumpark Archeon, In de Romeinse Herberg

VVvA ALV 29 maart 2025

Aanvang: 13.00 u. en Einde: 14.30 u.
Opening, ingekomen stukken, vaststellen agenda
Verslag ALV 2 november 2024 (bijlage 1)
Rooster van aftreden, herbenoeming penningmeester Henk v.d. Bos
Jaarcijfers 2024 (bijlage 3)
Resultaten onderzoek grondslagen, doelen en koers (bijlage 4)
Vrijwilligerscommissie (presentatie)
Activiteitencommissie (presentatie)
Cadeau 2025, Lustrumcadeau 2026 (bijlage 4)
Archeon 2025 (mondeling, Jack Veldman)
W.v.t.t.k.
Rondvraag
Sluiting

Volgende algemene ledenvergadering: 1 november 2025

De stukken/bijlagen voor deze vergadering komen in de week van 10 maart beschikbaar.

LUNCH; voorgaande aan de ALV is er om 12.00 uur gelegenheid om te lunchen in de Romeinse herberg. De kosten daarvoor bedragen 12,50 p.p.
Vooraf hiervoor opgeven is verplicht en kun je doen door hier op te klikken.

De Zwammerdamschepen in opbouw, Van Romeinse scheepsarcheologie tot museumstuk

Museumpark Archeon, In de Romeinse Herberg

In Museumpark Archeon wordt sinds 2018 gewerkt aan de opbouw van een collectie Romeinse rivierschepen daterend uit het einde van de eerste eeuw tot en met het begin van de derde eeuw na Christus. Het gaat om de Zwammerdamschepen die meer dan vijftig jaar geleden bij de plaats Zwammerdam (Nigrum Pullum) werden gevonden.

De collectie bestaat onder andere uit drie boomstamvaartuigen, waarvan er twee ooit werden hergebruikt als viskaar, en drie grote aken van meer dan twintig meter lang (vrachtschepen zonder kiel, met een platte bodem). Eén van de viskaren maakt al langere tijd deel uit van de vaste tentoonstelling in het Archeologiehuis van Zuid-Holland en van de grotere schepen is de Zwammerdam 2 sinds 2021 in volle glorie te bewonderen in het solarium van het Romeinse badhuis in Archeon.

Hout van de overige schepen wordt op dit moment in hallen op het achter-terrein schoongemaakt en daar tijdelijk opgeslagen. In een nieuw te bouwen museum zullen na een uitvoerige restauratie, de overige schepen worden opgebouwd. Als publieksproject is de opbouw voor het oog van de bezoekers van het park en in samenwerking met een team van scheepsbouwers en vrijwilligers. In deze lezing wordt verteld over de opbouw van het eerste schip, de Zwammerdam 2, het huidige werk aan het overige scheepshout en de plannen voor de toekomst.

VVvA Archeologiereis 2025 – programma

Buitenland

Locatie en bestemmingen dienen nog gekozen te worden door de deelnemers welke de enquête gaan invullen.
De voorlopige bestemmingen zijn:
A. Wenen en Slowakije
B. Napels, Pompei, Herculaneum, Baia
C. Parijs, Versailles

Lees hier het uitgebreide programma, kostenoverzicht en de enquete: https://www.vrienden-archeon.nl/wp-content/uploads/2024/12/Eerste-opzet-betreffende-VVvA-archeologiereis-in-2025-enquete-leden.pdf

Mocht je serieus interesse hebben om in 2025 ook mee te gaan met onze groep, vul dan de hieronder genoemde vragen in en mail die naar communicatie@vrienden-archeon.nl