Onlangs was er in Archeon een bijeenkomst van Legio II Augusta voor de god Mithras. Het mithraïsme, ook wel de Mithrascultus genoemd, was een mysteriecultus rond de god Mithras, die van de late eerste eeuw tot de late vierde eeuw beoefend werd in grote delen van het Romeinse Rijk. Het was een van de twee officiële godsdiensten in het Romeinse Rijk tot ca. 300 n.Chr., toen de opkomst van het christendom in Rome het mithraïsme afzwakte. Het bleef daarna een belangrijke godsdienst in het West– en Oost-Romeinse Rijk.
Foto’s: Willem de Jeu
Geslaagde Algemene Ledenvergadering
De voorjaars ALV welke onlangs gehouden is werd goed bezocht en leverde veel informatie voor de leden en onze vrijwilligers. Het verslag is te lezen in de nieuwsbrief welke rechtstreeks naar de leden en vrijwilligers is gemaild.
VVvA Vriendendag 2025,
Als je de vrienden dag in zijn geheel mee wilt maken moet je er vroeg bij zijn.
Om 9:30 uur was de inloop in het huis van de pottenkoopman met een kopje koffie of thee en een stukje middeleeuws lekkernij. De workshop koken door de eeuwen heen bestond uit een prehistorisch een Romeins en een middeleeuws gedeelte. 23 vrienden gingen aan de slag en er werd serieus hard gewerkt. Natuurlijk kon er worden geproefd en het was lekker. Goed verzorgd dankzij Patricia Verbree, Annette Geerlings, Wil v.d. Kooij, Joke van Olderneel en Patricia Pol. De gemaakte hapjes zijn uitgedeeld op de receptie. Dank aan de middeleeuwen van Archeon, het was een succes.
Na de workshop was er de lunch, een traditie bij de Vrienden van Archeon. Het moment om op je gemak te praten met oude bekende, of eens flink te netwerken met de leden of het bestuur. Met dank aan het horecateam van Arnaud voor de lekkere lunch.
Na de lunch is het tijd voor de ALV, de ALV is de vergadering waarbij het bestuur van Vrienden van Archeon samen met de leden besluiten neemt over de koers van de vereniging. Zie het verslag in de leden-nieuwsbrief.
Na afloop is er de traditionele appeltaart met koffie of thee, lekker!
Na de ALV is het tijd voor de Lezing van Yardeni Vorst. 75 mensen hebben een kaartje besteld. Wij zijn weer helemaal op de hoogte van alle nieuwe inzichten rond de conservering en restauratie van de beroemde Zwammerdam schepen. Wat een werk!
Na afloop was er nog de gezellig receptie. Er werd nog lang nagepraat met een hapje en een drankje, en de zelf gemaakte hapjes van de workshop. Jawel, een geslaagde dag en 1 november 2025 doen we het gewoon weer. Komen jullie ook?
Erik Elshout
Lezing 6 mei: Middeleeuwse medemensen: de clichés over de donkere eeuwen voorbij
Loop je door de middeleeuwse nederzetting in het Archeon, dan zijn de donkere middeleeuwen eigenlijk ver te zoeken. Van de marktkooplui, tot de barbier-chirurgijn en de broeders van het klooster: ze doen en denken volgens de logica van de middeleeuwse medemens. Maar zal de bezoeker daarna ‘verlicht’ zijn?
De goede bedoelingen ten spijt, waarschijnlijk niet geheel. Want de clichés over de middeleeuwen zijn ontzettend vastgeroest. Waar komen die (vaak negatieve) stereotypes vandaan, waarom zijn ze zo hardnekkig, en wat zijn de meest recente inzichten met betrekking tot de middeleeuwse medemensen, die veel meer lijken op u en ik dan vaak word aangenomen? In deze lezing neem ik u mee naar de eeuwenlange neerbuigende kijk op de middeleeuwen, en grotere en kleinere clichés die nog wat bijstelling verdienen, met een focus op de periode 1300-1550 in de Lage Landen.
Meer informatie en aanmelden: https://shorturl.at/T8pqC
Wat is er allemaal te doen in Archeon
Schots weekend in Museumpark Archeon: Beleef de Schotse Geschiedenis van 1300 tot Heden!
Op zaterdag 12 en zondag 13 april staat Museumpark Archeon volledig in het teken van de Schotse geschiedenis. Tijdens dit spectaculaire Schots Weekend maken bezoekers een unieke reis door de tijd, van het jaar 1300 tot heden. Dankzij levensechte re-enactments met gedetailleerde historische kostuums en indrukwekkende kampementen, waan je je even in Schotland van vroeger. Zowel Schotse burgers als regimenten brengen het verleden tot leven, waardoor je een authentieke ervaring krijgt van hoe het Schotse leven door de eeuwen heen eruitzag.
Palmpasenprocessie
Op Palmzondag 13 april wordt in Archeon de intocht van Jezus in Jeruzalem op middeleeuwse wijze nagespeeld vanuit het klooster in het stadje Gravendam. Volwassenen en kinderen in Archeon kunnen hierin een rol vervullen: helpen met uitdelen van palmtakken, kleden uitspreiden, apostel en leerling zijn en zingend meelopen. Vroeg in de morgen heeft de bakker al broodhaantjes gebakken. De kinderen versieren hiermee en met ander lekkers hun zelfgemaakte Palmpasen stok.
De geschiedenis van de Palmpasenprocessie:
Eind vierde eeuw werd in Jeruzalem de intocht van Jezus gevierd met een processie. Een Spaanse pelgrim, Egeria, vertelt wat ze zag: Op palmzondag kwamen de gelovigen ’s middags bijeen op de olijfberg. In aanwezigheid van de bisschop zongen ze enkele liederen en lazen gedeelten uit de bijbel. Nadat uit het evangelie het verhaal over de intocht van Jezus in Jeruzalem voorgelezen was, ging de bisschop, voorafgegaan door de gelovigen de stad in. Intussen werd telkens opnieuw gezongen: ‘Gezegend hij die komt in de Naam van de Heer’, (het lied dat de Minderbroeders van Archeon tijdens de Processie op Gregoriaanse wijze zullen zingen). De kinderen droegen takken van palmen of olijfbomen. Dit gebruik verspreidde zich verder onder het Christendom.
14e -eeuwse viering van Goede Vrijdag
Het is inmiddels een traditie geworden. Hierbij nodigen u als “vriend/vriendin van de Franciscusklok en van Archeon”, mede namens de directie van Archeon, uit voor de exclusieve uitvoering van de “14e -eeuwse viering van Goede Vrijdag” op vrijdag 18 april as.
Door het bijwonen van de uitvoering krijgt u een indruk van de middeleeuwse religieuze beleving van de Goede Vrijdag; de dag waarop de kruisiging van Jezus wordt herdacht. Het is een dag die in het teken staat van ingetogen rouw. Op deze dag luiden we geen klok, branden we geen kaarsen en zijn alle afbeeldingen in het klooster afgedekt. In de uitvoering staat het gezongen passieverhaal volgens Johannes centraal. Het verhaal wordt a capella gezongen. Solisten zingen de partijen van evangelist, Jezus en Pilatus. Ook brengen we enkele gregoriaanse liederen ten gehore die bij de passietijd horen. Bijvoorbeeld Crux Fidelis, Stabat Mater, Popule Meus en de Klaagliederen van Jeremia.
De uitvoering vindt plaats in het middeleeuws klooster van Archeon, begint om 17.00 uur en duurt ongeveer 45 minuten.
10 jaar nationale archeologiedagen
Dit jaar vieren we een bijzonder jubileum: tien jaar Nationale Archeologiedagen! De voorbereidingen zijn in volle gang en de aanmeldingen zijn inmiddels geopend. Wat je kunt verwachten? Dat houden we nog héél even geheim… Maar vanaf 15 mei kun je het programma bekijken én je eigen archeologische weekend samenstellen.
In deze nieuwsbrief lees je meer over interviews met deelnemers, en binnenkort starten we met terugblikken op eerdere edities via onze socialmediakanalen. Dus vergeet ons vooral niet te volgen!
Markeer 13, 14 en 15 juni alvast in je agenda — het beloven weer drie inspirerende dagen vol ontdekkingen te worden!
Meer informatie: https://archeologiedagen.nl/
Team Nationale Archeologiedagen
Janneke, Sifra, Roel, Marieke, Wouter en Lara
Romeinse strijdwagen in de maak
Op het terrein van Ipse de Bruggen (Nigrum Pullum), waar de zes unieke Romeinse Zwammerdamschepen zijn gevonden, gebeurt van alles om het Romeinse verleden zichtbaar én tastbaar te maken. Zo hebben de houtisten, het houtbewerkingsteam van Ipse, al eens replica’s van de schepen gemaakt. Samen met architect Gert-Jacob de Graaf wordt nu flink gesleuteld aan een gloednieuwe, en toch oude Romeinse strijdwagen. Het eerste succesvolle resultaat van dit project is (afge)rond. Nu de rest nog!
Foto’s: Dick van Vuuren, Ipse de Bruggen
Vrijwilligers dag 2025
14 juni | Bijeenkomst
Ben je vrijwilliger? Kom dan op zaterdag 14 juni naar de provinciale Vrijwilligers dag, een dag om vrijwilligers te bedanken voor hun tomeloze inzet. Ontmoet je collega-vrijwilligers in erfgoed en groen en volg interessante workshops.
Meer informatie: https://shorturl.at/uywRI
Evenementenkalender Limes Zuid-Holland – maart t/m juni 2025
Binnen het thema Neder-Germaanse Limes zijn er veel activiteiten te beleven in Zuid-Holland. Ontdek bijvoorbeeld de tentoonstelling ‘Goden, gemmen en geluk – Gemmen van de Limes’, de stadswandeling Albaniana en vaartochten van Park Matilo over de Oude Rijn inclusief bezoek aan het Rijksmuseum van Oudheden.
Download de evenementenkalender hierna: limes-evenementenkalender_mrtjun25_3.pdf
Overige tentoonstellingen en evenementen
T/m half mei in het RMO: Baardmannen en expositie over Tin
23 april t/m 7 september in het RMO:| Nieuwe tentoonstelling Boven het maaiveld
N.b. het RMO is tegenwoordig ook op donderdagavonden geopend.
17 mei t/m 31 augustus in het Valkhof: Offreren aan de goden in Herwen-Hemeling; neemt je mee in de belangrijke vondsten rond het offeren in het Romeinse heiligdom van Herwen-Hemeling.
Proef de middeleeuwen in kasteel de Haar bij Utrecht; toegang met MJK
Of zie mooie werken uit de middeleeuwen bij museum het Catharijne Convent in Utrecht; ook toegang met MJK.
Video opnames in Archeon van Erik Elshout
VVvA heeft op YouTube een eigen videokanaal waar regelmatig video’s toegevoegd worden en dat is: https://www.youtube.com/@archeovideolink/videos
Erik Elshout en zijn team van de VVvA activiteitencommissie zijn regelmatig aan het filmen bij VVvA evenementen en lezingen en in museumpark Archeon zelf bij evenementen en activiteiten Zij hebben inmiddels een hele collectie opgebouwd, welke je allemaal kunt bekijken. Veel kijkplezier!
NoVA digitaal te lezen
Lees de laatste NoVA
Nummer 1 / 2025 – Inhoud
Van de redactie
Van de voorzitter
Ondertussen in Archeon
Ondertussen bij VVvA
Achter de schermen
Het kind in de muziek
Te half Marte comt Lenten in
Waar zijn de kinderen uit
de steentijd gebleven?
Vergeet me niet
Kinderen in de middeleeuwen
De man achter de lezingen
Boeken en tentoonstellingen
Agenda
Lees NoVA bovenaan op de homepage: https://www.vrienden-archeon.nl/
NoVA’s van 2018 tot 2024 nu terug te lezen
De NoVA’s van genoemde jaren zijn nu ook digitaal terug te lezen op onze VVvA website. In de menubalk bovenin zie je bij “Nieuws” nu ook NoVA staan en daar zijn de magazines terug te lezen en te downloaden.
Bekijk het fotoarchief van Vereniging Vrienden van Archeon
Ons lid Willem de Jeu fotografeert regelmatig de activiteiten van VVvA en van Archeon zelf. Die foto’s heeft hij voor ons opgeslagen in de “cloud”. Om die te kunnen bekijken of te kunnen downloaden dien je als lid in te loggen op onze kalendersite. Op de pagina LEDENINFORMATIE staat de link naar het VVvA fotoarchief.
Meld je als lid aan voor de VVvA-Facebook ledengroep en deel ook je tips en belevenissen
VVvA heeft sinds een aantal maanden een facebook pagina voor haar leden en vrijwilligers. Daar kan iedereen die zich aanmeldt zelf tips, ideeën, belevenissen en oproepen plaatsen welke een relatie hebben met Archeon, VVvA, geschiedenis en archeologie.
Meld je bij onderstaande link aan en post zelf ook jouw tips, foto’s en belevenissen v.w.b. archeologie, VVvA en Archeon. https://www.facebook.com/groups/472372766428505/
